Ben jij ook iemand die druk is met het redden van je partner. Je partner heeft nu eenmaal geen makkelijke jeugd gehad. En deze jeugd werkt door in zijn/haar leven en dus in jullie relatie.

Jij begrijpt dit als geen ander! Jij weet precies wat er moet gebeuren om je partner te helpen. Jij hebt de oplossing! Alle zelfhulpboeken heb je van voor tot achter gelezen en het allerliefste zou je samen met hem/haar in therapie gaan om de problemen van je partner samen op te lossen. Je weet zeker dat jullie het gaan redden samen als hij/zij maar doet wat jij zegt. Dan komt alles goed!

En dan komt er een moment dat het tot je doordringt dat je partner helemaal geen zin heeft ook maar iets te doen met alles wat je aandraagt. Al je zelfhulpboeken liggen ongelezen op de boekenplank en de afspraak met de therapeut komt nu niet uit. Je partner is te druk op het werk/met een opleiding/met sporten/met vrienden……

Verontwaardiging begint voelbaar te worden. Je doet zoveel moeite, je hebt zoveel geduld gehad, je gaat jezelf te buiten om het voor je partner beter te maken, maar er wordt gewoon niet geluisterd naar wat je zegt en voor stelt. Je partner zegt ‘ja’ als je iets aandraagt, maar vervolgens wordt er niets mee gedaan. Al je goede adviezen worden genegeerd en daardoor loopt je relatie steeds moeizamer.

De drama-driehoek

Heb je weleens gehoord van het drama-driehoek; de Redder, de Aanklager en het Slachtoffer?

De Redder haalt alles, maar dan ook alles uit de kast om zijn/haar partner, zonder succes, te helpen. En dat levert de Redder alleen maar een hoop verontwaardiging, frustratie en boosheid op.

Als de verontwaardiging van de Redder groot genoeg is wordt de de Aanklager wakker. De Aanklager overlaadt je partner met verwijten. Soms met steken onder water, maar ook een frontale aanval behoort tot de mogelijkheden. En natuurlijk de woedende monologen tegen je partner die de Aanklager voert in zijn hoofd.

Uiteindelijk zal het slachtoffer zich laten zien en horen. Je hebt immers al die moeite voor die ander gedaan en het heeft je niets opgeleverd, alweer niet. Je klaagt over het gedrag van je partner tegen hem/haar of tegen anderen en natuurlijk altijd tegen jezelf in gedachten. Het is altijd hetzelfde liedje, jij geeft alles in een relatie en je krijgt er niets voor terug! Het is zo langzamerhand wel mooi geweest. Laat die relaties maar zitten, je blijft wel alleen.

Rollen in de drama-driehoek

De Redder, de Aanklager en het Slachtoffer: het zijn de rollen in de dramadriehoek (Steve Karpman). En deze drie zijn staan garant voor een flink stuk drama in je leven. Met deze drie is het nooit saai!

En de kans is heel groot dat je ook een partner aantrekt die steeds in deze rollen schiet en zo blijft je aandacht gevangen in het drama waardoor er geen ruimte is je ware pijn te zien. De kans is groot dat je in een gezin opgegroeid bent waar dit ‘normaal’ was. Ook kan het een overlevingsmechanisme zijn dat je al vanaf je jeugd gebruikt. Richt je op een ander dan blijft er geen ruimte over om met je jezelf bezig te zijn (codependentie). De perfecte afleidingsmanoeuvre om niet je eigen pijn en tekortkomingen onder ogen te hoeven komen.

De rolverdeling werkt als volgt; als jij de Redder bent is je partner het Slachtoffer. En Slachtoffers staan niet bekend als daadkrachtig of moedig. Alle oplossingen die je aandraagt worden door het Slachtoffer van de hand gewezen; “dat kan ik toch niet”. Een Slachtoffer durft niets te doen en wil alleen maar gered worden. Dan hoeft hij/zij zelf geen verantwoordelijkheid te nemen voor de fouten die ongetwijfeld gemaakt worden in het helingsproces.

Maar zo gauw je als Redder het heft dan volledig in handen neemt, voelt je partner zich betutteld en verstikt en zal hij/zij zich manifesteren als de Aanklager; “laat me met rust en bemoei je met je eigen zaken”. En als de Redder de Aanklager tegenover zich treft zal de Redder het Slachtoffer worden. Beiden partners houden deze dynamiek dus in stand totdat één van beiden de handdoek in de ring gooit.

Het drama-driehoek beschrijft het codependentie patroon waarbij je je ‘meer of minder voelt’ dan een ander. De rollen in het drama-driehoek zijn gebaseerd op ongelijkwaardigheid.

De Redder
Als Redder help en steun je je partner, maar je doet dit niet om hem/haar in zijn/haar kracht te zetten. Je doet dit omdat jij energie haalt uit het nodig zijn. Je doet dit voor jezelf! Je plaatst jezelf op deze manier boven je partner, want die is volgens jou niet in staat om voor zichzelf te zorgen.

De Redder is dominant, arrogant en weinig sensitief. Aan de oppervlakte zal je nobel lijken, maar eigenlijk vind je dat wat je partner wil inferieur of je vindt dat hij/zij het niet goed doet. Jij weet alles beter! Zo misken je het vermogen van je partner om zelf te handelen en houd je hem hulpeloos met je ongevraagde bemoeienissen.

Het Slachtoffer
Als Slachtoffer voel je je machteloos in je relatie. Wat je ook doet en regelt, het heeft altijd hetzelfde resultaat. Alles wat jij doet is zinloos. Dat kan je een gevoel geven dat het geen zin heeft om nog iets te proberen. Je neemt een passieve houding aan en wacht tot de verandering zich aandient. Een verandering die iemand anders dan moet bewerkstelligen.

Je voelt je minderwaardig en zoekt iemand die jou kan redden uit al deze ellende. Je leeft met het idee dat de omstandigheden je gevangen houden en dat je geen keuze hebt. Je weet diep van binnen echt wel dat het aan jezelf is om verandering te creëren, je hebt alleen niet het vertrouwen in jezelf dat je dat ook echt kunt.

De Aanklager
Als Aanklager zie je alle tekortkomingen bij je partner en je aarzelt geen moment je partner hierop te wijzen. Je bent kritisch en agressief, niets is goed, alles is verkeerd en dat hij/zij dat niet ziet toont zijn/haar minderwaardigheid alleen maar aan.

Verwijten, gevit en gezeur, maar ook passief agressief reageren, de Aanklager kan het allemaal. De Aanklager zet zichzelf stevig op een voetstuk.

Gebrekkige eigenwaarde

De Redder voelt zich belangrijk als hij/zij iemand ‘helpt’. En daar is niets nobels aan. Dit is niets meer dan een mooie afleiding van je gebrekkige gevoel van eigenwaarde. Je vindt je voldoening en eigenwaarde bij de ander: ‘Zonder mij is hij/zij nergens.’
Wat de Redder niet beseft is dat de reddingsacties ten koste gaat van zijn/haar Zelf. Door te denken, regelen en organiseren voor je partner, hoef jij je niet bezig te houden met wat zich binnen in jou afspeelt. Dat gaat goed, totdat je niets meer te geven hebt. totdat je uitgeput raakt.

Het Slachtoffer hoeft zelf geen verantwoordelijkheid te dragen, dat doet de ander in de Reddersrol wel. En wat krijg je veel aandacht door je hulpeloze gedrag. Wat het Slachtoffer niet beseft is dat door niet zelf te handelen het Slachtoffer afhankelijk blijft van anderen of van omstandigheden.

De Aanklager hoeft zijn/haar eigen imperfecties niet onder ogen te zien en waant zich zo onkwetsbaar. ‘Het komt door je partner dat alles fout gaat in jullie relatie.’ Wat de Aanklager niet beseft is dat hij/zij zich afsluit voor echte verbinding, met de ander maar ook met het Zelf. De Aanklager staat alleen in de strijd voor verbetering. De verbetering die overigens wel door de partner uitgevoerd moet worden, want met de Aanklager is niets mis.

Hoe stap je uit het drama-driehoek?

Door je bewust te worden van deze dynamiek en door aan een gezond gevoel van eigenwaarde te werken. Een gezond gevoel van eigenwaarde betekent dat je niet langer erkenning van anderen nodig hebt om je ‘goed genoeg’ te voelen. Je waardeert jezelf van binnenuit en hebt daar geen buitenstaanders voor nodig. Met al je onzekerheden en al je imperfecties ben jij compleet. Je weet dat je even waardevol bent als ieder ander.

Als je iets nodig hebt, vraag je erom en “nee” is ook een antwoord. Als je partner jou iets vraagt en je wil nee zeggen dan is het aan jou om deze ruimte te nemen. Als je je partner fouten ziet maken, laat je dat toe. Als het fouten zijn die ook van invloed op jou zijn ga het gesprek (lees: dialoog) dan aan en geef aan wat dit voor jou betekent. Je kunt je partner vragen of hij/zij behoefte heeft aan hulp, maar ook hier laat je ruimte voor je partner om deze hulp wel of niet te aanvaarden. Die keuze is aan je partner. En omgekeerd is die keuze aan jou.

Jij hoeft je partner niet meer te redden en jij hoeft niet meer gered te worden. Je focust op jezelf en zorgt voor je eigen behoeften en wensen. Je leeft in lijn met jezelf. Dingen waar je geen invloed op hebt probeer je niet langer te controleren en je laat je ook niet meer manipuleren door je partner, want je blijft trouw aan datgene waar jij voor staat.

PS. Ik weet uit eigen ervaring dat we kunnen helen. Dat is hard werken, maar o zo de moeite waard! Vind je ‘zelf’ en je eigen vrijheid! Als je wilt weten of ik je daarbij kan helpen neem dan contact met me op.